Yaz sezonuyla birlikte gösterime giren filmler arasında, komedi filmlerinin ağırlığı fazlasıyla hissediliyor. Sinemaları ablukaya alan komedi rüzgarında ön plana çıkan tür ise romantik komedi. Yaz aşkları nosyonundan yola çıkan dağıtım şirketlerinin hedef kitlesi de hiç şüphesiz teenage kesimi.

İçerisinde durum komedisi, screwball komedi, kara mizah ve çizgi film türlerini de katabileceğimiz kahkaha tufanı, her ne kadar Hollywood’dan gelen serinletici hava dalgasıyla beslense de, maalesef fazla bir etki gösteremeden yurdumuzu terk ediyor.

Sayı bakımından oldukça fazla olan yaz dönemi komedi filmleri, iş niteliğe ve dolayısıyla da berekete gelince sınıfta kalıyor. Böylelikle yurdumuzu saran buhran sıcakları altında bunalan bizler, serinlemek için sinema dışındaki yerleri tercih etmek durumunda kalıyoruz.

İşte biz de bu hafta bu cılız komedi filmleri esintisinden yola çıkarak, Amerikan Film Enstitüsü’nün sayfasına tıklıyoruz ve yüzyılın en iyi 100 komedi filmi listesine şöyle bir göz atıyoruz. Ve hemen önceki tespitimizin ne kadar doğru olduğunu daha iyi anlıyoruz. Listenin üst sıralarına baktığımızda, 90’lı yıllara ait hiçbir filmin adına rastlayamıyoruz. Hatta listenin tamamında 90’lı yıllarda çekilen komedi filmi sayısı yalnızca beş. Bu filmler arasında en önde ve en genç olan film ise, “ There’s Something About Mary ” ( Ah Mary, Vah Mary, 1998 ).

Yönetmenliğini ( Peter, Bobby ) Farrelly kardeşlerin üstlendiği filmin başrolünde ise Ben Stiller, Cameron Diaz ve Matt Damon gibi genç isimler yer alıyor. Karmaşık bir aşk öyküsünün ele alındığı filmde, genç bir adam lise aşkını bulması için bir dedektif tutar. Fakat tuttuğu dedektif, herkesin kalbini çalan bu kıza aşık olur. Listemizdeki 90 patentli diğer filmler arasında “ Groundhog Day ” ( 1993 ), “ Mrs. Doubtfire ” ( 1993 ), “ City Slickers ” ( 1991 ) ve “ Fargo ” ( 1996 ) adlı filmler yer alıyor.

Yapımcı-yönetmen ikilisi Joel-Ethan Coen imzası taşıyan “ Fargo ”, çok başarılı bir kara mizah örneği. Acil paraya ihtiyaç duyan dolandırıcı bir adam, son çareyi karısını kaçırtarak zengin babasından para sızdırmakta bulur. Fakat olaylar istediği gibi gelişmez ve karısı kiraladığı adamlar tarafından öldürülür. Filmde sır perdesini çözmeye çalışan hamile bir polisi canlandıran Frances McDormand, inandırıcı oyunculuğuyla En İyi Kadın Oyuncu dalında Oscar ödülünün sahibi olmuştu.

1993 yapımı “ Mrs.Doubtfire ” ise, tek kelimeyle bir Robin Williams klasiği. Sally Field ile Pierce Brosnan’ın da rol aldığı filmde, Williams, çocuklarını görebilmek için dadı kılığına giren bir babayı canlandırıyor. Gösterime girdiği yıl beklenmedik bir gişe hasılatı yakalayan film, yeni jenerasyona ayak uydurmakta zorluk çeken Williams için de bir dönüm noktası teşkil ediyor.

Listedeki filmleri yapım yıllarına göre incelediğimizde, çoğunluğun 80’li yıllara ait olduğunu görüyoruz: 22 film. Bu filmler arasında ilk göze çarpan filmse, listenin ikinci sırasında yer alan “ Tootsie ” ( 1982 ). Başrolünde Dustin Hoffman, Jessica Lange ve Teri Gall’ın yer aldığı filmin yönetmenliğini Sydney Pollack üstlenmiş. “ Tootsie ”, “ Mrs. Doubtfire ” gibi kılık değiştirme üzerine kurulmuş bir komedi.

İş bulmakta zorluk çeken bir aktör, kadın kılığına girdikten sonra ummadığı kadar büyük bir şöhretin kapılarını aralar. Absürd komedi türünün belki de en iyi örneği olan 1980 yapımı “ Airplane ! ” ise , listeye 10. sıradan girebilmiş. David ve Jerry Zucker kardeşlerin imzasını taşıyan film, havaalanında yaşanan komik olayları konu alıyor. Filmin başrollerinde ise Robert Hays, Julie Hagerty ve Lloyd Bridges yer alıyor.

80 kuşağı komedi filmleri arasında gişe hasılatı anlamında belki de en çok iş yapan film “ When Harry Met Sally ”. Filmin yönetmenliğini, Hollywood’un gelmiş geçmiş en güçlü mizah anlayışına sahip yönetmeni Rob Reiner üstlenmiş. Renkli bir kişiliğe sahip olan Reiner, yönetmenliğin yanı sıra oyuncu ve yapımcı olarak da tanınan bir isim.

“ İki arkadaşın birlikte uyuduktan sonra hala birbirlerini sevebilmesi mümkün mü ? ” sorusunu temel alan “ When Harry Met Sally ”, Chicago’da tanışan Sally ile Harry’nin arasındaki on üç yıl süren ilişkiyi konu alıyor. Filmin başrolünde usta komedyen Billy Cristal ile bu filmle kendi hayran kitlesini yaratan Meg Ryan paylaşıyor.

Listede “ Mrs. Doubtfire ”dan sonra yer alan ikinci Williams klasiği ise, 1987 yapımı bir Vietnam komedisi. Askeri radyoda disk jokeylik yaparak askerlere moral veren bir adamın ele alındığı “ Good Morning, Vietnam ”, 1965 yılının Saigon’unda geçiyor. Williams’ın tartışmasız kariyerindeki en görkemli oyunculuğunu sergilediği filmin, listede en son sırada yer alması belki de karşılaştığımız birkaç ilginç sürprizden biri.

80 kuşağının hatırı sayılır komedi filmleri arasında yer alan “ A Fish Called Wanda ”, “ Bull Durham ” ile“ Beetlejuice ”un ortak noktası ise, her üç filmin de 1988 yapımı olması. Başrollerinde John Cleese, Jamie Lee Curtis ve Kevin Kline gibi isimlerin yer aldığı “ A Fish Called Wanda ”, mücevher hırsızlarının başından geçen komik olayları konu alıyor.

Dört kişilik bir çete, büyük bir mücevher hırsızlığı gerçekleştirirler. Fakat mücevherlerin nerede olduğunu o anda hapishanede yatan liderlerinden başka kimse bilmemektedir. En İyi Senaryo ve En İyi Yönetmen dallarında Oscar’a aday gösterilen film, başrol oyuncusu Kevin Kline’a En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında Oscar ödülünü kazandırdı.

80’li yılların en çok beğeni toplayan romantik komedi filmi ise başrollerinde Kevin Costner, Susan Sarandon ve Tim Robbins gibi usta oyuncuların yer aldığı “ Bull Durham ”dı. Yönetmenliğini Ron Shelton’ın üstlendiği film, üç kişi arasında geçen romantik ilişkiyi ele alan etkileyici ve çok başarılı bir beyzbol hikayesi. İşine konsantre olmakta yardıma ihtiyacı olan bir beyzbol oyuncusu, eski bir beyzbolcu ile her iki adamı da etkisi altına alan bir kadının yardımıyla eski günlerine dönmeye çalışır.

1988 yapımı son filmimiz ise, bir Tim Burton filmi. Yönetmenin adından da tahmin edilebileceği gibi film oldukça uçuk bir komedi. “ Beetlejuice ” adlı film “ pandoranın kutusu ” mitinden yola çıkarak, yeni evlerinde iki genç çiftin başına musallat olan “ Beterböcek ” adlı bir hayaletin yaramazlıklarını konu alıyor.

Oldukça fantastik bir film olan “ Beetlejuice ”da, başta hayaleti canlandıran Michael Keaton olmak üzere, Alec Baldwin, Geena Davis ve Winona Ryder iyi bir performans sergiliyorlar. Film, aynı zamanda En İyi Makyaj dalında Oscar ödülünün sahibi oldu.

Söz hayalet filmlerinden açılmışken,80 döneminin en çok ilgi gören ve bunun üzerine birçok devam filmi ve hatta çizgi film serisi yapılan hayalet filmi “ Ghostbusters ”dan bahsetmemek olmaz. New York City’i istila etmeye çalışan hayaletler ve onların karşısında şehrin kurtarıcıları Hayalet Avcıları...

Özel efektlerle donatılmış olan “ Ghostbusters ”, Bill Murray, Dan Aykroyd ve Sigourney Weaver gibi oyuncuları bünyesinde barındıran yüksek bütçeli bir film. Filmin yönetmenliğini ise Ivan Reitman üstlendi. Dört şaşkın kahraman, sevimli hayaletleri ve de beceriksiz avukatlarıyla seyircileri kahkahaya boğan filmde, özellikle “ Allien ”ın soğuk güzeli Sigourney Weaver görülmeye değerdi.

80 kuşağının es geçemeyeceğimiz bir başka filmi de hiç şüphesiz “ Beverly Hills Cop ” ( 1984 ). Ünlü siyah komedyen Eddie Murphy’nin adıyla adeta özdeşleşen polis kahramanımızın Beverly Hills’deki maceralarını konu alan film, aynı zamanda aktörün yıldızlığa giriş vizesi aldığı film oldu.

Listede dikkatimizi çeken bir başka nokta ise, üst sıralarda yer alan filmlerin kamera arkasının çok güçlü olması. Mesela 1977 yapımı “ Annie Hall ” bunlardan biri. Yönetmenliğini Woody Allen’ın üstlendiği film, kafasını New York, seks, din, kader, entelektüellik ve takıntılarıyla bozmuş kompleksli bir adamın Annie Hall adındaki bir kadına aşık olmasını konu alıyor. Filmin ana karakteri olan Alvy Singer adlı Yahudi komedyeni ise sizin de tahmin edebileceğiniz gibi Woody Allen canlandırıyor. Annie Hall’ı ise, bu filmden sonra Allen’la büyük bir aşk yaşayacak ve yönetmenin vazgeçilmezleri arasına girecek olan Diane Keaton oynadı.

Söz yönetmenlerden açılmışken, listenin ikinci sırasında yer alan bir Stanley Kubrick şaheserinden bahsetmemek imkansız hale geliyor. “ Dr. Strangelove Or: How I Leraned to Stop Worrying ” ( 1964 ) adlı kült film, çok ince bir kara mizah örneği. Teknolojinin insan hayatı üzerindeki yıkıcı etkisi üzerinde duran filmde, Sovyetler Birliği’nden atılabilecek bir nükleer bomba tehdidi altında yaşayan Amerika portresi çiziliyor. Filmde Amerika Başkanı’nı canlandıran Peter Sellers, bu rolüyle adeta efsaneleşiyor. Filmin ne kadar komik olduğu hakkında fikir vermesi açısında şu replik sanırız yeterli: “ Beyler, burada kavga edemezsiniz ! Burası Savaş Odası ! ”.

Bir diğer yönetmen filmi olan “ M*A*S*H ” ise Robert Altman imzası taşıyor. Başrollerinde Donald Sutherland, Elliott Gould ve Sally Kellerman’ın yer aldığı filmin yapım yılı ise 1970. Kore Savaşı yıllarında geçen film, savaşın dehşetinden kaçmaya çalışan ordu doktorların yaptıkları soytarılıkları konu alıyor. En İyi Film ve En İyi Yönetmen başta olmak üzere beş dalda Oscar’a aday gösterilen “ M*A*S*H ”, En İyi Senaryo dalında Ring Lardner Jr.’a Oscar ödülü getirdi.

1934 yapımı olan “ It Happened One Night ” adlı filmin yönetmeni Frank Capra. Senaryosunu Robert Riskin’in yazdığı filmin başrollerinde Clark Gable ve Claudette Colbert yer aldı. Yönetmenin sinema dilini anlamak isteyenler için bire bir olan film, kadın erkek ilişkilerini sorguluyor.

Başrollerinde Jack Lemmon, Shirley MacLaine ve Fred MacMurray’in yer aldığı “ The Apartment ” ise bir Billy Wilder filmi. Listenin en çok rağbet gören yönetmeni olarak gösterebileceğimiz Wilder, Capra gibi kadın erkek ilişkisinden yola çıkan bir komedi yapmış. Sigortacılıkla uğraşan bir adam, kariyerinde yükselmek için apartmanını, akşam randevuları için yöneticilere ödünç verir. Fakat bu sırada patronunun kız arkadaşıyla tanışır ve hayatındaki her şey bir anda değişir. Wilder, yönetmenliğinin yanı sıra filmin yapımcılığını ve senaristliği üstlenmiş.

Billy Wilder’ın listemiz açısından en önemli yeri bir numaradaki filmin yönetmeni olması. Her ne kadar film daha ziyade oyuncularıyla ayakta dursa da yönetmenin de hakkı yenemez. Başrollerinde Marilyn Monroe, Tony Curtis, Jack Lemmon ve Joe E. Brown gibi efsane oyuncuların yer aldığı filmin adı “ Some Like It Hot ” ( 1955 ). Film, gangsterlerden kaçarken çareyi kadın kılığına girerek kızlar bandosuna girmekte bulan iki şaşkın adamın maceraları konu alıyor. Filmin en ilginç sahnesi ise Brown’un kız arkadaşları sandıkları kişilerin iki erkek olduğu gerçeğini görmesinden sonraki söylediği söz olsa gerek : “ Ne yapalım, kimse mükemmel değildir. ”

Komedi filmlerinden konuşurken dünya sinemasının sembol olmuş aktörü Charlie Chaplin’den bahsetmemek olmaz. Aktörün listede yer alan filmleri arasında en bilindik olanları “ Modern Times ” ( 1936 ), “ City Lights ” ( 1931 ) ve “ The Great Dictator ” adlı filmleri.

Oyunculuğun yanı sıra filmlerinin yönetmenliğini, yapımcılığını ve de senaryo yazarlığını da yapan Chaplin’in “ Modern Times ” filmi en çok beğenilen filmi olsa gerek. Makinelerin insan yaşamını kontrol etmeye başladığı bir dönemde geçen film, endüstrileşmiş bir toplumla uyuşamayan çocuk ruhlu bir adamın gülünç maceralarını anlatıyor.

Sessiz sinemanın bir başka dev ismi ise Buster Keaton. Keaton’ın oynadığı “ The Nevigator ” ( 1924 ), aynı zamanda listemizin en yaşlı filmi. Yönetmenliğini Keaton ile Donald Crisp’in yaptığı film, lüks bir gemi yolculuğuna çıkan mutsuz bir milyonerin başından geçen olayları anlatıyor. Gemi yolculuğunda milyonere, daha önce evlenme teklifini reddeden aşkı da arkadaşlık eder. Fakat geminin batması üzerine diğerleriyle birlikte ıssız bir adaya çıkarlar.

Belki Chaplin kadar ünlü bir başka komedyen de hiç şüphesiz Jerry Lewis. Lewis, özellikle 1963 yapımı “ The Nutty Professor ” ile adını duyurmayı başardı. Yakın bir zaman önce, Lewis’in yerine Eddie Murphy’nin oynadığı yeni bir versiyonu çıkan film, ayrıca konusu bakımından Jim Carrey’nin “ Me, Myself & Irene ” adlı filmine esin kaynağı oldu.

Film, yarattığı bir formülle kendisini “ Buddy Love ” adlı dayanılmaz bir erkeğe dönüştüren bir profesörün hikayesini anlatıyor. Stella Stevens’ın canlandırdığı karakter ise, profesörün her iki kişiliğinin sevgi objesi haline gelen çok çekici bir kadın.